Hoe schrijf je jouw levensverhaal? 5 tips voor je gaat schrijven

Je loopt al een tijdje rond met het idee jouw levensverhaal op papier te zetten. Inmiddels heb je wel in de gaten dat het een groot project is, waar veel bij komt kijken. Grootste struikelblok: hoe pak je het aan? In dit blog vind je 5 belangrijke aandachtspunten voordat je gaat schrijven. Ze helpen je te bepalen wat voor jou de beste aanpak is.

 

1) Waarom wil je jouw levensverhaal schrijven?

Misschien verwachtte je deze vraag niet. Omdat je niet inziet wat jouw antwoord te maken heeft met een goede aanpak voor het schrijven. Maar ik geloof dat deze vraag aan de basis ligt van jouw verhaal. Weten waarom je jouw verhaal op papier wil zetten geeft richting aan je verhaal. Het zorgt ervoor dat je beter weet wat je nodig hebt om het goed aan te pakken.

Wat bedoel ik met ‘richting geven aan je verhaal’? Als ik het woord ‘richting’ gebruik, dan bedoel ik de kant die jouw verhaal op gaat. Wat wil je vertellen met je verhaal? Wat moet een eventuele lezer eruit halen? Wat wil je er zelf uit halen, ongeacht of je lezers hebt? Ik kan me voorstellen dat je dit nog wat onduidelijk vindt. Daarom maak ik het concreet met een voorbeeld dat ik vaker gebruik, het voorbeeld van Hans:

Hans heeft de watersnoodramp van 1953 meegemaakt. Hij was destijds 12 jaar en deze ramp heeft invloed gehad op de rest van zijn leven. Nu wil Hans zijn verhaal op papier zetten. Kijk wat er gebeurt met zijn verhaal bij twee verschillende antwoorden op de vraag waarom Hans dit wil.

Optie 1: Hans wil zijn chaotische herinneringen ordenen en zo verwerken wat er gebeurd is

Dit betekent dat Hans zijn herinneringen heel zorgvuldig moet gaan bekijken en uitdiepen. Ook zal hij zich steeds de vraag moeten stellen: wat hebben deze gebeurtenissen voor invloed op mij gehad? Wat heeft dit met me gedaan? Hoe zie ik dat terug in mijn leven en hoe sta ik daar vandaag tegenover?

Hans moet in zijn verhaal het accent leggen op zijn eigen beleving en zo in zijn verhaal laten zien hoe deze ramp hem heeft gemaakt tot wie hij is

Optie 2: Hans wil documenteren: de verhalen rond deze ramp mogen niet verloren gaan. Dit mag niet nog eens gebeuren

Dit betekent dat Hans veel meer nadruk moet leggen op de algemene situatie rond de ramp: de slechte waterhuishouding van de overheid, het gebrekkige waarschuwingssysteem, de enorme gevolgen voor de regio en voor de individuele slachtoffers. Hans’ eigen verhaal is nu maar een onderdeeltje van het grotere verhaal en zijn belangrijkste boodschap is de waarschuwing voor herhaling.

Hans’ antwoord op de vraag ‘waarom wil je jouw levensverhaal schrijven?’ levert in bovenstaand voorbeeld dus echt twee verschillende verhalen op. Dat heeft gevolgen voor de aanpak: in het ene geval zal Hans vooral een manier moeten vinden om zijn herinneringen op te diepen en te ordenen, in het andere geval zal Hans de archieven in moeten om het grotere verhaal te kunnen vertellen.

Dat brengt me als vanzelf bij het tweede aandachtspunt:

 

2) Wat voor verhaal wil je schrijven?

Aan het voorbeeld van Hans heb je kunnen zien dat je verhaal verschillende kanten op kan gaan. Dat roept de vraag op: wat is dan eigenlijk een levensverhaal? Daarover heb ik in een eerder blog al eens geschreven. Ik vat dat blog even zo samen: ik geloof dat je levensverhaal het verhaal is van wie jij bent en hoe je zo geworden bent. En dus niet een opsomming van wat er allemaal gebeurd is in jouw leven. Betrek ik dat op het voorbeeld van Hans, dan zou ik optie 1 een echt levensverhaal noemen en optie 2 niet.

Terug naar jou: wat wil jij? Wil jij in jouw verhaal vertellen wie je bent en wat jou gevormd heeft of heb je een andere behoefte? De herinneringen die je hebt zijn op vele manieren vast te leggen, het schrijven van je levensverhaal is één van die manieren. Daarom is het goed om af te wegen wat voor verhaal jij wil schrijven en hoe groot de rol van jouw persoonlijkheid mag zijn in jouw verhaal

 

3) Wil je er tijd aan besteden?

Zodra het woordje ‘tijd’ valt kunnen er rare dingen gebeuren in ons hoofd. Daarom eerst dit: leg jezelf geen tijdsdruk op bij het schrijven van je levensverhaal. Ik heb gezien dat dit te vaak leidt tot een soort verlamming, waardoor het verhaal soms helemaal niet op papier komt. Daarom heb ik er in mijn bedrijf ook bewust voor gekozen om iedere tijdsdruk eraf te halen: wie deelneemt aan de cursus levensverhaal schrijven kan er zo lang over doen als hij/zij wil en kan van alle materialen gebruik maken zo lang als nodig is.

Dat neemt niet weg dat het wel goed is om over de tijd na te denken. Want hoe je het ook wendt of keert, het schrijven van je levensverhaal kost tijd en best veel tijd ook. De meeste mensen doen tussen de 9 en 12 maanden over het schrijven van hun verhaal. Goed om te weten: dit betekent niet dat ze echt 9 tot 12 maanden aan het schrijven zijn. Het schrijven van je levensverhaal verloopt namelijk meestal niet in een rechte lijn. Soms zit je er heerlijk in en krijg je veel op papier en op andere momenten lukt het schrijven gewoon niet. Dan is het goed je verhaal even weg te leggen, om het later weer op te pakken.

Bij dit punt is het belangrijkste: ben je bereid tijd te besteden aan het schrijven van je levensverhaal? Wil je regelmatig ervoor gaan zitten om herinneringen op te halen en die vast te leggen? Ben je bereid daarmee door te gaan tot het af is, ook als dit een langdurig project wordt? Ik denk dat je bij het schrijven van je levensverhaal dezelfde afweging moet maken als bij andere projecten die je aangaat: wil ik in mijn leven en agenda tijd vrij maken om hiermee bezig te zijn?

4) Grootste knelpunten in kaart brengen

Je hebt natuurlijk niet voor niets op dit artikel geklikt. Het schrijven van je levensverhaal heeft op de één of andere manier jouw belangstelling. Dan kan het bijna niet anders of je bent ook al tegen een aantal knelpunten aangelopen. Misschien heb je vragen als:

• Waar begin ik met schrijven?
• Hoe zorg ik dat het een beetje boeiend en logisch op papier komt?
• Wat zet ik wel en niet in mijn verhaal?

Het kan ook zijn dat je meer emotionele knelpunten ervaart:

• Durf ik het wel aan om mijn verleden onder ogen te komen?
• Wat zal die en die ervan vinden als ik mijn verhaal op papier zet?
• Zit er eigenlijk wel iemand op mijn verhaal te wachten?

Het is een goed idee om je vragen en knelpunten in kaart te brengen voordat je gaat schrijven. Want wat ik zie gebeuren bij de mensen die ik ontmoet, is dat vragen en knelpunten het zicht belemmeren. Daarmee bedoel ik dat veel mensen niet meer zien wat het schrijven van hun levensverhaal hen kan brengen, omdat ze teveel gefocust zijn op alle knelpunten. Daarmee onthouden ze zichzelf onnodig iets heel kostbaars.

Dat is voor mij reden geweest om een handig stappenplan te maken voor het in kaart brengen van vragen en knelpunten. Pas als je weet welke knelpunten reëel zijn en echt opgelost moeten worden om te kunnen gaan schrijven, weet je welke aanpak jij nodig hebt. Daarom is het goed ze eerst in kaart te brengen. Je kunt het stappenplan hier downloaden. Je hoeft daarvoor geen mailadres achter te laten

 

5) Besluit nemen: alleen of samen?

Wanneer je alle voorgaande punten overwogen hebt, heb je zicht gekregen op jouw verhaal. Je weet waarom je wil schrijven en welk verhaal je wil schrijven. Je weet wat je belangrijk vindt qua tijd die je eraan wil besteden en je kent jouw vragen en knelpunten rondom het schrijven.

Zet alles wat je bedacht hebt bij de vorige 4 punten eens onder elkaar en weeg dan af: kan ik hiermee aan de slag of heb ik hier hulp bij nodig?

Misschien heb je nu zoveel duidelijkheid gekregen dat je ook weet hoe je het schrijven wil aanpakken. Is dat niet het geval, dan raad ik je aan gericht op zoek te gaan naar hulp bij het schrijven. Ook daarvoor is het belangrijk goed te weten wat je wil, want hulp is er in alle soorten en maten.

Stel jezelf bij het zoeken naar hulp deze vragen:

• Sluit de begeleiding/cursus aan bij wat ik wil met mijn verhaal? (wil je ordenen, rust in je hoofd, iets doorgeven, enz.)
• Kan ik met deze begeleiding/cursus het soort verhaal schrijven dat ik wil schrijven? (een echt levensverhaal of liever een wat andere opzet)
• Hoeveel tijd kost deze hulp/cursus mij? (m.a.w. past deze begeleiding/cursus bij mijn leven en agenda?)
• Komt deze begeleiding/cursus tegemoet aan de vragen/knelpunten die ik nog heb?

Samenvattend: het schrijven van je levensverhaal is een prachtig project dat om een goede voorbereiding vraagt. Door vooraf de juiste vragen te stellen krijg je zicht op de aanpak. Dit zijn de 5 punten van voorbereiding:

• Weeg af waarom je wil schrijven
• Ga na wat voor soort verhaal je wil schrijven
• Overweeg of je tijd wil inruimen voor het herinneren en schrijven
• Breng je grootste vragen en knelpunten in kaart
• Besluit of je alleen gaat werken of begeleiding gaat zoeken

---

Ik ontwikkelde een cursus levensverhaal schrijven waarmee je in behapbare stappen een samenhangend, mooi geschreven verhaal op papier zet, dat goed laat zien wie jij bent. De cursus is zo duidelijk van opzet dat de meeste deelnemers hem helemaal zelfstandig, in hun eigen tempo doorlopen. Wie toch wat begeleiding wil kan deze los inkopen naar behoefte.