Ken je deze situatie? Twee mensen zeggen precies hetzelfde tegen je, maar van de één neem je het aan en bij de ander haal je je schouders op. Of een vergelijkbare situatie: je leest twee boeken over hetzelfde interessante onderwerp, het ene blijft je bij en het andere totaal niet. De ene keer komt de boodschap wel over, de andere keer niet. Wie zijn of haar levensverhaal schrijft, heeft vaak ook een boodschap. Ergens voel je de drang om iets door te geven: een geleerde les, een wijsheid, iets wat je aan het hart gaat. Maar hoe doe je dat, zo’n boodschap doorgeven? In dit blog laat ik je zien hoe je zo schrijft dat je geen woorden nodig hebt om jouw boodschap door te geven.
Het is niet wat, maar wie
Even terug naar het begin van dit blog, naar die situatie van die twee mensen die precies hetzelfde tegen je zeggen. Waarom neem je het van de één wel aan en van de ander niet? Meestal komt het hierop neer: je neemt pas iets aan van een ander als je diegene kent en vertrouwt. Je hebt gezien dat die persoon niet alleen iets zegt, maar er ook naar handelt. Je weet dat diegene het goed met jou voor heeft, misschien heb je al vaker goede raad gehad. Het zijn dus niet alleen de woorden die jou overtuigen, het gaat om het hele plaatje. Anders gezegd: het is niet wat er gezegd wordt, het is wie het zegt.
Hoe belangrijk dat laatste is, kan ik illustreren met een simpel voorbeeldje: als de baas van Greenpeace en de baas van Shell precies hetzelfde zeggen over noodzaak van klimaatmaatregelen, van wie neem je het dan eerder aan…? Als je wil dat jouw boodschap goed overkomt is het dus ook voor jou belangrijk dat je het hele plaatje laat zien. Jouw levensverhaal gaat over wie, niet over wat. Jouw boodschap kan doorgegeven worden, zonder er expliciet over te schrijven.
Waar let je dan op tijdens het schrijven?
Makkelijk gezegd, maar hoe doe je dat dan? Hoe weet je zeker dat de boodschap overkomt als je hem niet expliciet noemt? Hieronder wil ik dat laten zien met een aantal concrete voorbeelden. Om ze zo duidelijk mogelijk te maken heb ik deze boodschap centraal gesteld in mijn voorbeelden: wees dankbaar voor wat je krijgt. Dit voorbeeld heb ik niet voor niets gekozen: het is een boodschap die ik heel vaak hoor/lees bij levensverhaalschrijvers. Schrijvers lijken dankbare mensen te zijn 😉
De boodschap doorgeven in een selectie van gebeurtenissen
Wie zijn/haar levensverhaal schrijft herkent ongetwijfeld dit probleem: je hebt nogal veel om over te schrijven… Als je al jouw herinneringen op papier zou zetten, dan krijg je een onleesbaar verhaal. Dus maak je keuzes: dit neem ik wel op in mijn verhaal en dat niet. Met de juiste selectie van gebeurtenissen kun je jouw boodschap goed overbrengen. Met welke gebeurtenissen kun je goed laten zien hoe jij in het leven staat? Wat jij belangrijk vindt? Wanneer je door de bril van jouw boodschap naar je leven kijkt, wordt het makkelijker om te selecteren.
Maar daar is natuurlijk niet alles mee gezegd. Want in ieder leven gebeuren dingen waar je niet zelf voor gekozen hebt. Dingen die je overkomen. Wanneer dit ingrijpende gebeurtenissen zijn, dan moeten ze een plek krijgen in jouw verhaal. Het zijn immers dit soort gebeurtenissen die jou gevormd hebben. Ik kom even terug op de boodschap die ik als voorbeeld genomen heb: wees dankbaar voor wat je krijgt. Dat gaat niet zo op als je partner overlijdt, als je een ongeluk krijgt, als je mishandeld wordt en vul verder maar in… Dus in de gebeurtenissen die je selecteert, ben je niet helemaal vrij om ze volledig af te stemmen op je boodschap. Maar gelukkig heb je nog meer mogelijkheden om je boodschap door te geven.
De boodschap doorgeven met behulp van je gevoelens en reactie
Wat je meemaakt is een ding, hoe je ermee omgaat is iets anders. Voor mij vat dit zinnetje eigenlijk de kern van het levensverhaal samen. Geen mens is hetzelfde, iedereen gaat op zijn/haar volstrekt unieke manier om met alles wat er in het leven op hem/haar afkomt. Dat maakt ieder verhaal ook zo de moeite waard. Het mooie is: door te beschrijven wat je voelde en hoe je reageerde bij wat jou overkwam, kun je jouw boodschap maximaal doorgeven. Ik laat het zien met een klein voorbeeldje:
Daar stond ik dan, totaal ontredderd, bij mijn afgebrande huis. Ik kon niet meer stoppen met huilen en ik trilde over mijn hele lichaam. Wat moest ik nu? Waar kon ik heen? En al mijn spullen, mijn foto’s, het dagboek van mijn moeder, mijn heerlijke bank, alles weg! Ik raakte in paniek, kon geen lucht meer krijgen en stond daar maar naar adem te happen. Ik voelde mijn benen slap worden, mijn ogen draaiden weg en net toen ik onderuit dreigde te gaan voelde ik twee stevige armen om me heen. “Kom meis, je gaat met mij mee.” De buurvrouw. Nog altijd herinner ik mij dat diepe gevoel van dankbaarheid: deze buurvrouw is letterlijk en figuurlijk mijn redding geweest. Wat een groot geluk dat juist zij naast mij woonde.
Misschien denk je nu: tja, het ligt nogal voor de hand dat je blij bent dat iemand je op zo’n moment helpt. Is dat nou het doorgeven van je boodschap? Ik denk het wel. Want je zou dit stukje ook anders kunnen beschrijven, kijk maar:
Daar stond ik dan, totaal ontredderd, bij mijn afgebrande huis. Ik kon niet meer stoppen met huilen en ik trilde over mijn hele lichaam. Wat moest ik nu? Waar kon ik heen? En al mijn spullen, mijn foto’s, het dagboek van mijn moeder, mijn heerlijke bank, alles weg! Ik raakte in paniek, kon geen lucht meer krijgen en stond daar maar naar adem te happen. Ik voelde mijn benen slap worden, mijn ogen draaiden weg, maar net toen ik onderuit dreigde te gaan ving de buurvrouw mij op. Het was maar goed dat zij dat deed, want de brandweermannen die erbij waren hadden geen enkel oog voor mij. Als er iets is dat ik geleerd heb van deze brand, dan is het wel dat je altijd op jezelf bent aangewezen.
Zie je het verschil in reactie? En dus ook in de boodschap die je doorgeeft?
De boodschap doorgeven in de keuzes die je gemaakt hebt
In je levensverhaal laat je zien hoe jouw leven verlopen is. Daar hoort bij dat je aandacht besteedt aan de belangrijke keuzes die je in je leven hebt gemaakt. Je partnerkeuze, de keus voor een bepaald beroep, de keus voor een bepaalde woonplaats. Maar ook het opnieuw kiezen is belangrijk: het verlaten van je partner, het omscholen naar een totaal ander beroep, het besluit om ergens weg te gaan of juist voor altijd te blijven. Al die belangrijke keuzes zeggen iets over wie jij bent en wat jij belangrijk vindt.
Deze keuzes bieden je dan ook alle gelegenheid om je boodschap door te geven. Om het weer even concreet te maken met behulp van de voorbeeldboodschap: stel dat je beschrijft hoe je twee jaar thuis geweest bent met een burn-out. Dat is iets wat je overkomen is. Oké niet helemaal, je hebt het natuurlijk zelf zover laten komen, maar niemand stuurt voor zijn lol aan op een burn-out, dus in zekere zin overkwam het je. Dat je in die situatie verzeild raakte is niet iets om dankbaar voor te zijn, daarin kun je jouw boodschap dus moeilijk kwijt. Maar na een proces van nadenken en terugkijken, kwam je tot de conclusie dat je het roer om wilde gooien. Dit ging je niet nog eens laten gebeuren, daarvoor is het leven te mooi. Dus koos je voor een ander beroep met een veel minder veeleisende baan.
Hierin kun je wél je boodschap kwijt: je bent dankbaar voor het leven dat je krijgt. Je wil iets met die dankbaarheid en je kiest er daarom voor om je leven en werk zo in te richten dat je ook kunt genieten van alles wat je krijgt. Door in je verhaal te laten zien hoe je tot jouw keuze kwam en welke keuze je gemaakt hebt geef je jouw boodschap helder door. En zo kun je dat bij al je belangrijke keuzes doen: laat zien waarom je die keuze maakte en laat daarmee meteen zien wat jouw boodschap is.
Samenvattend: als jij in jouw verhaal iets door wil geven aan de lezer, dan hoef je dat niet met heel veel woorden te doen. Door te laten zien wie je bent en welke keuzes jij gemaakt hebt, laat je ook zien wat jij belangrijk vindt. En denk je nu: ik heb helemaal niks door te geven? Dan heb je het nog makkelijker 😉 Laat dan gewoon zien wie jij bent in jouw verhaal en de lezer zal zelf ontdekken wat jij belangrijk vindt!
