Verwerken door te schrijven: 4 tips - Mijn Monumentjes

Oprechte aandacht voor jouw verhaal

verwerken door te schrijven

Verwerken door te schrijven: 4 tips

Vroeg of laat komt het op je pad: je hebt iets te verwerken. Je verliest een dierbare of je relatie loopt stuk. Je wordt afgewezen bij een sollicitatie of je gezondheid laat je in de steek. Wat het ook is: je moet ermee aan de slag, het moet ergens een plek krijgen. In dit derde deel van de serie ‘De kracht van schrijven’ laat ik je zien waarom schrijven helpt bij het verwerken en ik geef je 4 concrete tips voor hoe je dat aanpakt: verwerken door te schrijven.

Waarom schrijven helpt bij het verwerken

In een eerder blog schreef ik over rust brengen in je hoofd door te schrijven. Schrijven zorgt voor twee belangrijke dingen, vertelde ik toen:

  • Het helpt je om woorden te geven aan wat je van binnen voelt
  • Het ordent je gedachten, zodat je niet blijft ‘malen’

Deze twee effecten van schrijven spelen ook een rol bij het verwerken. Met name dat eerste, woorden geven aan wat je voelt, is enorm belangrijk als je bezig bent met verwerken. Want dat is namelijk precies wat vaak niet lukt als je in een moeilijke of verdrietige situatie zit. Dan stormt het van binnen en dan buitelen er allerlei gevoelens over elkaar heen. Zie dan maar eens te vertellen wat je voelt.

Terwijl: je hebt het juist dan zo nodig om je te uiten. Het verdriet, de boosheid en al die andere emoties kunnen zich van binnen zo opstapelen, dat je het gevoel hebt uit elkaar te klappen als je ze niet kwijt kan. Of juist helemaal ineen te schrompelen, tot er niets meer van je over is.

Schrijven is ook in die situatie het instrument waarmee je de woorden vindt die uiting geven aan je emotie. Nee, dat gaat niet vanzelf. Soms blijf je maar staren naar dat lege vel papier. Wat ga je opschrijven, waar begin je? Hoe krijg je jezelf zover dat je die pen oppakt en een paar woorden schrijft?

Ach, ik heb niet hét antwoord op deze vragen. Ik kan alleen mijn eigen ervaringen met je delen. Ik heb ze uitgewerkt in 4 tips:

1. Wees compleet eerlijk naar jezelf 

Als we iets te verwerken hebben, dan proberen we instinctief onszelf te beschermen. Dat is natuurlijk volkomen logisch: wie wil er nou die pijn, dat verdriet, die teleurstelling voelen? Dus hebben we de neiging om erbij vandaan te gaan: we zoeken afleiding, we houden onszelf voor dat we er niet zo mee zitten, we hebben het er gewoon maar niet over, we maken er een verhaal van dat net een beetje anders is dan de werkelijkheid, enz.

Het vervelende is: dat weglopen gaat niets oplossen. Er zit een ‘wond’ en die geneest niet als je er niet naar omkijkt of als je doet alsof het een klein schrammetje is. Het fijne van schrijven is dat je compleet eerlijk naar die wond kunt kijken, zonder gevaar voor infectie. Dat klinkt een beetje gek, ik bedoel dit: als je puur voor jezelf schrijft over jouw pijn en verdriet, dan is er niemand die vuil in de wond kan strooien. Geen (goedbedoelde) opmerkingen, geen adviezen over de situatie, geen schouderophalen van ‘waar doe je zo moeilijk over’, niets daarvan.

Het is dus alleen jij en je pijn. En hoe moeilijk en confronterend dat ook is, het geeft je wel de gelegenheid om de wond helemaal schoon te maken, zodat hij echt kan genezen. Dat schoonmaken lukt alleen als je echt eerlijk bent. Als je alles opschrijft zoals het is: jouw eerlijke gevoel. Niet: ik voel me vandaag erg verdrietig, maar het zal morgen vast beter gaan. Maar: ik voel me intens verdrietig en ik wil er eigenlijk gewoon niet zijn.

Het vraagt moed om compleet eerlijk te zijn. Maar het lucht ook enorm op om alles te beschrijven zoals het echt is. Het haalt (in elk geval voor dat moment) de scherpe randjes van de emotie af en het geeft (wat) rust. Totdat er opnieuw een moment komt waarop de emotie weer komt opzetten. Daarover gaat tip 2:

2. Geef toe aan je behoefte

Je hoort het veel van mensen die een dierbare verloren hebben: na een bepaalde tijd vindt de omgeving dat het nu maar eens klaar moet zijn met jouw verdriet. Soms krijg je dat ook letterlijk te horen: wordt het geen tijd dat je verder gaat? Koester je jouw verdriet niet teveel? En soms is het gewoon onwetendheid: het leven gaat door en jouw omgeving heeft niet in de gaten dat dit voor jou heel anders ligt.

Eigenlijk maakt het niet eens zoveel uit wat je precies te verwerken hebt, één ding is meestal hetzelfde: jij hebt er veel meer en veel langer last van dan je omgeving. Dan is het schrijven een geweldige steun. Op papier kun je zo vaak over jouw verdriet of moeite vertellen als je wil, niet voor niets is de uitdrukking: papier is geduldig 😉

Ik zou je willen zeggen: doe dat ook gewoon. Pak de pen zodra je de emoties weer op voelt komen en schrijf. Denk niet na over wat gepast of gebruikelijk is, want hier zijn geen regels voor. Of je nu twaalf keer per dag 2 zinnetjes schrijft of drie keer per week 5 bladzijden, waar het om gaat is dat je uiting geeft aan wat er van binnen zit. Net zolang en net zo vaak als jij dat nodig hebt

3. Herlees/herkauw

Ja, het lucht op om compleet eerlijk te schrijven en ja, het is fijn om dat keer op keer te doen. Maar staat het eenmaal op papier, dan kun je de neiging hebben er nooit meer naar te kijken. Want herlezen wat je geschreven hebt, roept opnieuw die pijn op. Het is vergelijkbaar met een foto of filmpje zien waar iemand op staat die er niet meer is: het gemis komt ineens weer heel hard binnen.

Toch geloof ik dat ook het overlezen van wat je geschreven hebt helpt bij het verwerken. Het geeft je namelijk de gelegenheid om te vergelijken. Hoe was het toen ik dit schreef en hoe is het nu? Wat is er veranderd en wat voelt nog net zo? Wat heb ik een beetje weggestopt en wat heb ik al echt verwerkt?

Het overlezen (en er daarna weer opnieuw over schrijven) is een vorm van herkauwen. En om dan maar bij die beeldspraak te blijven: uiteindelijk is herkauwen bedoeld om het voedsel volledig te kunnen verteren. Zo werkt het ook met onze moeilijke situaties: door ze steeds opnieuw onder ogen te komen, maken we ze stap voor stap kleiner en ‘behapbaarder’. Op één punt gaat deze vergelijking mank: wij kunnen dingen meemaken die nooit te verteren zijn, die een blijvende beschadiging achterlaten. Maar door erover te schrijven en al overlezend te herkauwen, is het wel mogelijk om te leren leven met dat wat is gebeurd.

Dit blog zou niet volledig zijn als ik het hierbij liet. Er is nog één heel belangrijke tip te geven:

4. Spreek uit

Schrijven, overlezen en opnieuw schrijven, het is een krachtige manier om te verwerken. Maar niet de enige manier. Voor mij werkt het zo dat het schrijven me voorbereidt op wat er echt moet gebeuren: mijn verdriet/pijn delen met anderen.

Misschien klinkt dit een beetje gek na wat ik bij tip 2 schreef. Want daar raadde ik toch juist aan te gaan schrijven als je omgeving niet meer zo’n aandacht heeft voor jouw situatie? Dus wat valt er dan nog te delen?

Het lastige is dat wij mensen vaak denken te weten hoe het zit, ook als we het niet zelf meegemaakt hebben. Dus iemand die rouwt, die zal daar na een half jaar toch wel een keer klaar mee zijn. Heb je een ziekte die niet levensbedreigend is? Dan kun je vast nog van alles wel doen. Ben je al 20 jaar gescheiden? Dan is die ex toch wel een keer vergeten.

Nu kun je boos worden op dit soort uitspraken en gedachten (en begrijp me goed, ik word er zeker ook niet blij van!), maar laten we het eens omdraaien: hoe kun je verwachten dat iemand begrijpt hoe het is, als diegene het zelf niet meegemaakt heeft? Er is dan maar één manier waarop die ander het kan gaan begrijpen: jij moet erover vertellen.

Dat vertellen lukt alleen als je er de woorden voor hebt. Als je zelf begrijpt wat je voelt en waar je tegenaan loopt. Daarom noemde ik net het woord ‘voorbereiden’: het schrijven helpt je om die woorden te vinden, waarmee je aan een ander kunt uitleggen hoe het voor jou is. Zo bereidt het schrijven je voor op het praten met anderen. Want hoe opluchtend schrijven ook is en hoe geduldig dat papier, het vervangt nooit het begrip en de troost van een ander mens!

Tenslotte nog dit: wie mij al wat langer volgt, die weet dat een groot deel van mijn werk bestaat uit mensen helpen bij het schrijven van hun levensverhaal. Zo heb ik gezien dat je het schrijven van je levensverhaal wel ‘verwerken door te schrijven XL’ zou kunnen noemen. Door terug te kijken op je leven en daarover te schrijven, kom je grote en kleine wonden onder ogen. Dat geeft je de gelegenheid om met terugwerkende kracht die wonden schoon te maken, zodat ze kunnen genezen.

Ook voor het schrijven van je levensverhaal is moed nodig. Maar wat is het mooi als woorden kunt geven aan wie je bent en wat jou gevormd heeft. En wat is het prachtig als je met die woorden een verhaal kunt maken dat je door kunt geven aan je kinderen/kleinkinderen. Zodat zij zien hoe het voor jou geweest is en met jouw voorbeeld in gedachten ook hun eigen wonden onder ogen kunnen komen. Zo wordt jouw verhaal over het verleden een verhaal voor de toekomst!


 

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Scroll naar top
Schrijfkringen

Schrijfkring Tradities en rituelen

Op 13 november 2023 start de schrijfkring Tradities en rituelen: samen met anderen lezen, nadenken en schrijven over het thema Tradities en rituelen. Meedoen? Je bent van harte welkom!

Mijn Monumentjes draait op SYS Platform SYS Platform - Platform voor Coaches & Opleiders